جواد معروفی

وقتی نام پیانو ایرانی می آید اولین نامی که در ذهن ها نقش می بندد نام «جواد معروفی» ست. اولین آهنگی که در ذهن ها مرور می شود آهنگ جاودانه و زیبای «خواب های طلایی» ست.

به همین دلیل تصمیم گرفتم اولین مطلب در قسمت “بیوگرافی” را به «جواد معروفی» اختصاص دهم.

جواد معروفی – Javad Maroufi

“سال هـزار و دویست و نود و یک در تهران چشم بر جهان گشود. مادرش “عـذرا” و پدرش “موسی معـروفی” از شاگردان برگزیده درویش خان و از موسیقی دانان بزرگ دوره خود بود. پنج سال داشت که خواهـرش “نرگس” به دنیا آمد. چند سال بعـد در هـمان دوره کودکی مادرش را از دست داد و در خانواده پدری بزرگ شد. ابتدا موسیقی را از پدر می آموخت و تار می نواخت و با نواختن ویولن نیز آشنا شد .بعـد از دوره ابتدایی، در چهارده سالگی در دوره ای که وزیری مدیر هـنرستان موسیقی بود، به آنجا رفـت و به تحصیل مشغول شد. به پیانو روی آورد و نزد خانم تاتیانا خاراطیان به یادگـیری تکـنیک نوازندگی پیانوی کلاسیک مشغول شد. اتودها و پرلودهای شوپن، سوناتهای موتسارت، بتهوون، شوبرت و فـوگ های باخ را با مهارت می نواخت. در کناد موسیقی کلاسیک، موسیقی ایرانی را هـم ادامه داد و تحصیلات موسیقی را نزد عـلی نقی وزیری کامل کرد.

در هجده سالگی با “شـمس زمان” ازدواج کـرد که حاصل این ازدواج چهـار فــرزند بود. “منوچهر” ،” شکوه زمان ( گـیتی )” ، “ژیلا” و “فـرهاد”.

     درسال هـزار و سیصد و دوازده (در بیست و یک سالگی) به دلیل استعداد شگـرفـش در موسیقی به استخـدام وزارت فـرهـنگ وقـت در آمد و معـلم موسیقی مدارس تهران شد و به آموزش سلفـژ و دیکته موسیقی در هـنرستان پرداخت. او از سال هـزار و سیصد و نوزده هـم زمان با افـتتاح رادیو به این موسسه پیوست و سال ها تک نواز پیانو بود. از سال هـزار و سیصد و سی و دو به سرپرستی موسیقی رادیو منصوب شد و هـمزمان با آن به عـضویت شورای عـالی موسیقی نیز در آمد. معـروفی هـمچنین رهـبر ارکستر شماره یک و رهـبر ارکستر بزرگ گـلها بود. او تنظیم آهنگ های شیدا، عارف، رکن الدین خان و درویش خان و بسیاری دیگـر از آهـنگسازان معـروف ایرانی را به عـهـده داشت. خودش می گوید:
“از بدو تاسیس رادیو در سال هـزار و سیصد و نوزده در آنجا هـم مشغول شدم. در آن موقع سنی نداشتم ولی هـم نوازنده پیانو بودم و هـم رهـبر ارکستر شماره یک. سال اولی که رادیو تاسیس شد، در اولین ارکستر رادیو این نوازنده ها بودند: صبا، حبیب سماعی، حسین تهرانی، مرتضی نی داوود و خود من. بعدها که برنامه گلها تاسیس شد من رهـبر ارکستر آن شدم و نوازنده پیانو و سولیست هـم بودم. برای ارکستر گـلها هـم قطعاتی تنظیم می کردم.”

او در نواختن پیانو برای موسیقی ایرانی، از روش مشیر هـمایون بیشتر از مرتضی محجوبی اقـتباس می کرد. اما شیوه ای ویژه و یکتا داشت که تکـنیک در آن آشکار بود. معـروفی بیش از چهل سال سابقـه فعالیت در زمینه آهـنگسازی دارد. معـروفی و پدرش نخستین کسانی محسوب می شوند که قـطعاتی در دامنه موسیقی ایرانی برای پیانو ساخته و تنظیم کرده اند. اولین قـطعه ای که مـعروفی ساخت “ترانه های خیام” بر اساس رباعـیات خیام بود که در سال هـزار و سیصد و پانزده اجرا شد.

از جمله خدمات فـرهـنگی و آموزشی استاد می توان به سال های تدریسش در دانشگاه تهران اشاره کرد. در آن زمان روش ساخت آهـنگ و فرم های اصیل موسیقی را تدریس می کرد. استاد در سال های عـمرش در دانشگاه تهران و هـنرستان موسیقی شاگـردان بسیاری تربیت کرد که خودشان از هـنرمندان به نام کشور هستند. اردشیر روحانی، افـلیا پرتو، انوشیروان روحانی، پرویز اتابیگی (اتابـکی)، مهین زرین پنجه و ساسان محبی. خودش می گوید:
“سبک من را انوشیروان روحانی، اردشیر روحانی، افـلیا پرتو، مهین زرین پنجه و ساسان محبی خوب می نوازند. آنها شاگردان خوبـم بوده اند. آنها هم موسیقی ایرانی را می دانند و هـم موسیقی غـربی را. موسیقی ایرانی را وقتی به شاگرد درس می دهـیـم که دست روان داشته باشد و موسیقی کلاسیک را زده باشد. چون موسیقی کلاسیک دست را روان و نت خوانی را قوی می کند. بعدا موسیقی ایرانی به او درس می دهـیـم، چون موسیقی ایرانی تکنیک مفصلی دارد. ”

جواد معروفی فردی فروتن، خوش مشرب و صمیمی بود. شاید بتوان گفت از جمله کسانی بود که درطول عمرهنری خود سعی وافری درآشتی موسیقی سنتی و غربی داشت.

  جواد معـروفی در بامداد روز سه شنبه شانزدهـم آذر ماه هـزار و سیصد و هـفـتاد و دو در تهران در گـذشت.

از آثار استاد جواد معروفی می توان به آلبوم های زیر اشاره کرد:

ـ خـوابـهـای طـلائـی
ـ فـانـتـزی ژیلا
ـ رومی
ـ کـوکـو
ـ ساری گـلـین
ـ پـیـش درآمـد اصـفـهـان ( ساخـتـه : رضـا مـحـجـوبـی ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی )
ـ پـرلـود شـمـاره پـنـج

در سایت استاد «جواد معروفی» علاوه بر آلبوم های بالا، عناوین دیگری نیز آمده است که با عنوان انتشار یافته ها از آنها یاد شده است:

     • گزیده آثار استاد جواد معروفی برای پیانو ( قـطـعـات ساخـتـه و تـنظـیـم شـده ایـرانـی بـرای پـیـانـو)
ـ راسـت پـنـجـگـاه
ـ چـهـارگـاه
ـ پـرلـود شـمـاره پـنـج
ـ پـرلـود شـمـاره شش
ـ راپـسـودی در مـاهـور
ـ مـاهـور
ـ هـمـایـون
ـ رنگ چـهـارگـاه
ـ رنگ هـمـایـون
ـ رنگ مـاهـور
ـ فـانـتـزی شـماره دو
ـ راپـسودی اصـفـهـان
ـ رنگ اصـفـهـان ( ساخـتـه : درویـش خـان، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی )
ـ پـیـش درآمـد چـهـارگـاه ( ساخـتـه : رکـن الـدیـن مـخـتـاری، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی )
ـ چـهـار مـضـراب چـهـارگـاه
ـ کـرشـمه چـهـارگـاه
ـ ضـربـی چـهـارگـاه
ـ غـمـگـیـن  ( ساخـتـه : عـلـیـنـقـی وزیـری ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی )
ـ مـرغـک   ( ساخـتـه : عـلـیـنـقـی وزیـری ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی)
ـ دو بـل بـل ( ساخـتـه : عـلـیـنـقـی وزیـری ، تـنظـیـم : جـواد مـعـروفـی )
ـ پـرلـود و اتـود شـمـاره دو

• ردیـف مـوسـیـقـی ایـران بـرای پـیـانـو
ـ شـور
ـ دشـتـی
ـ ابـوعـطا
ـ افـشـاری
ـ بـیات تـرک
ـ چـهـارگـاه
ـ هـمـایـون
ـ بـیـات اصـفـهـان
ـ نـوا
ـ سـه گـاه
ـ مـاهـور
ـ راسـت پـنـجـگـاه

     • آلـبـوم هـای صـوتـی
ـ انـتظـار
ـ بـهـار گـلـهـا
ـ پـرسـتـوهـا
ـ جـان عـشـاق
ـ چـه شـورهـا
ـ خـزان ، روزگـار مـن
ـ خـوابـهـای طـلائـی
ـ خـوابـهـای طـلائی دو
ـ دل شکـسـتـه
ـ راز غـروب
ـ راز گـلـهـا
ـ رومـانـس یک تا هـشـت
ـ رومـینا ، طبـیعـت
ـ سـده یک و دو
ـ شبنـم صـبحگـاهـی
ـ شـفـق
ـ شـکـوفـه ها
ـ طـلـوع
ـ عـاشـورا ، راز خـلقـت ، فـراق
ـ کـاروان عـشـق
ـ نـغـمـه آبـشـار
و صـدهـا اثـر جـاویـدان در بـرنـامـه هـای گـلـها”

بدون شک آلبوم «خواب های طلایی» معروفترین آلبوم «جواد معروفی» است. در میان آهنگ های این آلبوم دو آهنگ «خواب های طلایی» و «ژیلا»، آهنگ های به یاد ماندنی و جاودانه استاد است، که هر پیانو دوست ایرانی حداقل یک بار آنها را شنیده است.

در پایان آهنگ های «خواب های طلایی» و «ژیلا» جهت دانلود آمده اند.

 دانلود آهنگ “خواب های طلایی” اثر جواد معروفی

دانلود آهنگ “ژیلا” اثر جواد معروفی

پی نوشت: آلبوم «خواب های طلایی» در وب سایت «جواد معروفی» جهت شنیدن قرار داده شده است.

برگرفته از سایت جواد معروفی

Save

+5